İZMİRİZBİZ- Siyahlı Kadınlar adlı aktivist grubu, Hırvatistan'ın Vukovar şehrinde işlenen savaş suçlarının 34. yıldönümünde Bulgaristan'ın başkenti Belgrad’ın Knez Mihajlova Caddesi’nde sessiz bir anma eylemi düzenledi. Siyah giyinen grup, slogan atmadan, yalnızca sessizlikle Vukovar’da hayatını kaybedenleri andı ve hâlâ tamamlanmamış adalet sürecini gündeme taşıdı.
VUKOVAR'IN 87 GÜNLÜK KUŞATMASI
Aktivistler, Yugoslav Halk Ordusu’nun 1991 yılında Vukovar’a hem havadan hem karadan hem de nehir üzerinden kapsamlı bir saldırı başlattığını hatırlatıyor. 87 gün süren kuşatma sırasında şehir adeta haritadan silindi; tarihî şehir merkezi yok edildi, binlerce insan yaşamını yitirdi ve şehrin düştüğü gün 30 binden fazla kişi zorla yerinden edildi. Vukovar, Avrupa’da savaş sonrası dönemin en büyük kent yıkımlarından biri olarak hafızalara kazındı.
SIRBİSTAN'DAKİ KAMPLARIN KARANLIK GERÇEĞİ
Vukovar’ın düşmesinin ardından yüzlerce Hırvat sivili ve askeri, Sırbistan sınırları içindeki Stajićevo, Begejci, Sremska Mitrovica, Aleksinac, Niş ve Belgrad’daki kamplara götürüldü. Yaklaşık 7 bin kişinin bu kamplardan geçtiği, 3 bin 500’ünün ise aylarca tutulduğu ifade ediliyor. Dövülme, kötü muamele, tıbbi bakımsızlık ve ağır koşullar nedeniyle çok sayıda tutuklu yaşamını yitirdi.
HÂLÂ HESAP VERİLMEDİ
Bugüne kadar bu suçlarla ilgili yalnızca alt rütbeli bir askerin cezalandırılmış olması, adalet sürecindeki en büyük boşluk olarak görülüyor. Sırbistan’da bazı hükümlü savaş suçlularının korunması ya da kamusal alanda yüceltilmesi, aktivistlerin en sert eleştirdiği noktalardan biri olmaya devam ediyor.
AKTİVİSTLERİN TALEPLERİ
Siyahlı Kadınlar, Sırbistan devletinden şu adımların atılmasını istiyor: Eski JNA komutanlarının sorumluluğunun açıklanması, kayıpların bulunması için devlet arşivlerinin tamamen açılması, Sırbistan’daki tüm kamplar hakkında gerçeğin ortaya konması, kamp alanlarına anma plaketi yerleştirilmesi, mağdurlara sembolik tazminat verilmesi ve savaş suçlularının yüceltilmesinin yasal olarak yasaklanması.
VUKOVAR'DAKİ TRAJEDİ
1991’de Yugoslavya’nın dağılma sürecinin en kanlı bölümlerinden biri Vukovar’da yaşandı. JNA ve Sırp paramiliter gruplar tarafından gerçekleştirilen saldırılar sonucu şehir 87 gün boyunca kuşatma altında kaldı ve neredeyse tamamen yok edildi. Binlerce kişi öldü, on binlerce insan yaralandı ve büyük bir nüfus zorla yerinden edildi. Şehrin düşmesinden sonra yüzlerce Hırvat sivili ve askeri Sırbistan’daki kamplara götürüldü; bu kamplarda kötü muamele, işkence ve bakımsızlık yaygındı ve çok sayıda kişi hayatını kaybetti. Aradan geçen yıllara rağmen bu suçlarla ilgili kapsamlı bir yargılama yapılmadı ve birçok soru cevapsız kaldı.
